Finansowanie pożyczką to jedna z trzech głównych ścieżek finansowania startupu. Dwie pozostałe to:
- finansowanie wewnętrzne startupu, czyli bez kapitału zewnętrznego,
- inwestycja w kapitał spółki.
Jako czwarty sposób finansowania startupu można wymienić dotacje ze środków publicznych. Ze względu na odrębny charakter dotacji poniżej pominę omówienie tej ścieżki finansowania startupu.
Finansowanie startupu bez udziału kapitału zewnętrznego
Finansowanie startupu kapitałem własnym określa się jako bootstrapping. To podejście charakteryzuje się przede wszystkim silną kontrolą przepływów gotówkowych.
Przedsiębiorca stara się opóźniać wypływ gotówki poprzez na przykład preferowanie płatności terminowych za usługi czy towary. Z drugiej strony, założyciel startupu poszukuje możliwości jak najszybszego osiągnięcia przychodów ze sprzedaży usług, produktów czy towarów.
Finansowanie startupu kapitałem udziałowym
Najczęściej rozważaną ścieżką pozyskania finansowania startupu jest pozyskanie kapitału od inwestora. Takim inwestorem na wczesnych etapach rozwoju projektu są najczęściej anioły biznesu i wyspecjalizowane fundusze Venture Capital, które często określa się jako fundusze Seed Capital.
Czasem, finansowanie startupu odbywa się poprzez współpracę startupu z inkubatorem czy akceleratorem.
Tę formę zasilania startupu gotówką wybierają także niekiedy rodzina i przyjaciele, choć częściej posługują się oni mniej formalną pożyczką.
Pożyczka dla startupu od rodziny i przyjaciół
Finansowanie startupu pożyczką ma najczęściej miejsce w najwcześniejszej fazie rozwoju przedsięwzięcia.
W tej fazie zazwyczaj startup nie istnieje jeszcze jako formalny podmiot. Takie przedsięwzięcie posiada mniej lub bardziej dopracowany pomysł lub niezweryfikowany rynkowo wstępny model biznesowy. Przyszła nazwa firmy dopiero stanowi przedmiot przemyśleń pomysłodawcy.
Przeprowadzenie inwestycji w tej fazie niesie za sobą spore ryzyko. Wynika to między innymi z tego, że trudno jest często przeprowadzić szersze analizy takiego projektu.
Z tego powodu pierwszymi dostawcami kapitału są najczęściej członkowie rodziny pomysłodawcy, jego przyjaciele i znajomi. Ze względu na to, że nie istnieje jeszcze spółka, pożyczki udziela się samemu pomysłodawcy. Pozyskanie takiej pożyczki wiąże się najczęściej z obietnicą jej konwersji w przyszłości na udziały kapitale spółki.
Umowa pomiędzy stronami ma często charakter bardzo nieformalny. Innymi słowy, finansowanie startupu pożyczką we wczesnej fazie życia projektu opiera się przede wszystkim na wzajemnym zaufaniu stron.
Pożyczki od aniołów biznesu i funduszu Venture Capital
Pożyczki w finansowaniu startupu są wykorzystywane również przez anioły biznesu i fundusze VC. Anioły biznesu i fundusze Seed Capital, w odróżnieniu od znajomych pomysłodawcy, jego przyjaciół i członków rodziny, inwestują wyłącznie w istniejącą spółkę.
Pożyczki są udzielane praktycznie zawsze pod warunkiem możliwości ich konwersji w przyszłości na udziały w spółce. Umowy zawarte pomiędzy stronami w związku z inwestycją mają zazwyczaj bardzo formalny charakter.
Finansowanie startupu pożyczką to nie preferowana ścieżka z punktu widzenia funduszy w Polsce. Wynika to przede wszystkim z tego, że większość funduszy Seed Capital korzysta ze środków publicznych, co powoduje preferowanie inwestycji w udziały.
Pozyskanie finansowania kapitału dla startupu w formie pożyczki to identyczny proces jak pozyskanie inwestora. Ryzyko związane z wczesną fazą rozwoju powoduje, że forma finansowania startupu nie ma żadnego znaczenia.
Autor: Mariusz Malec
Mariusz Malec to założyciel i zarządzający firmą doradczą Private Equity Consulting. Prowadzi specjalistyczny blog. Firma wspiera przedsiębiorców w takich obszarach jak sprzedaż firmy, wycena firmy i pozyskiwanie finansowania.